SUHO
SUHO (1980-1985) was een groep voor lhbtiq+-personen van Surinaamse afkomst in Nederland. De groep werd mede opgericht door Lionel Jokhoe en Max Lievendag. Begin jaren tachtig vocht SUHO artikel 302 van het Surinaams Wetboek van Strafrecht aan, een koloniaal overblijfsel van het Nederlandse artikel 248bis.
Auteur: Wigbertson Julian Isenia
Thema: Grassroot, Protest, Politiek, Feminisme, Cultuur
Een vergeten groep binnen de Nederlandse samenleving?

SUHO (Surinaamse Homofielen) was in Nederland een van de eerste zelfgeorganiseerde groepen van lhbtiq+-mensen met een migratieachtergrond. Het hoofddoel van de groep was om een plek te creëren waar Surinaamse lhbtiq+’ers samen konden komen en zaken konden bespreken die ze gemeenschappelijk hadden.

Aanzet voor het initiatief was de afstudeerscriptie Homofielen uit Suriname. Een vergeten groep binnen de Nederlandse samenleving? die Lionel Jokhoe in 1980 voltooide. Als Surinaamse homo voelde Jokhoe zich dubbel gediscrimineerd, zowel door witte Nederlanders als door Surinamers.

Het doel van SUHO was dus om zowel de witte samenleving als de eigen Surinaamse gemeenschap aan te spreken. Zoals op een tekening van een shirtloze man met zijn rits half open in het eerste nummer van de SUHO-krant uit 1981 stond:

‘Holland gaat door voor een tolerant land. De hele teneur is nu dat homo’s en Surinamers worden getolereerd of geaccepteerd. Dat is dan een situatie die je cadeau krijgt. Uiterst gevaarlijk natuurlijk. Dat betekent dat ‘t weer afgenomen kan worden!! Hoe zit ‘t nu met Surinaamse homo’s??? SUHO is daarom een begin!!’

In het maandblad van de vereniging stonden aankondigingen van allerlei activiteiten, zoals discussieavonden, kooklessen, feestjes, contactadvertenties, boekbesprekingen en gedichten.

SUHO-leden beschreven zichzelf aanvankelijk als een werkgroep en formuleerden in hun eerste krant verschillende doelen. Ten eerste: het geven van informatie, educatie en advies aan lhbtiq+-lotgenoten. Ten tweede: het uitdragen van de doelstellingen van de werkgroep door het geven van lezingen en het organiseren van discussieavonden, en het netwerken met relevante instellingen en groepen. Ten derde: het creëren en in stand houden van mogelijkheden voor persoonlijke educatie en bewustwording. Ten vierde: het bevorderen van wetenschappelijk onderzoek. En als laatste: het nastreven van sociale acties zoals manifestaties.

Artikel 302

Een van de sociale acties die SUHO-leden ondernamen was het aanvechten van artikel 302 van het Wetboek van Strafrecht in Suriname. Artikel 302 dat overeenkomt met het artikel 248bis uit het Nederlandse Wetboek van Strafrecht is een koloniale erfenis van wetgeving die aan het begin van de vorige eeuw in alle delen van het Koninkrijk is ingevoerd. Het artikel verbood seksuele handelingen onder de 21 jaar tussen twee mensen van hetzelfde geslacht, terwijl bij heteroseksuele relaties de minimale leeftijd 16 jaar was.

Terwijl artikel 248bis in Nederland in 1971 werd afgeschaft, bestaat artikel 302 in Suriname nog steeds. Dit artikel, schrijft SUHO, werd ‘een symbool (…) voor de Nederlandse homobeweging’. Om deze reden heeft SUHO op 24 juni 1983 samen met leden van de Surinaamse Werkgroep Homoseksualiteit (SWH) uit Paramaribo een verzoekschrift bij de Surinaamse ambassade ingediend om het discriminerende artikel uit het Surinaamse Wetboek van Strafrecht te verwijderen.

In het verzoekschrift aan de Surinaamse ambassadeur schreven de leden:

‘Ingevoerd in 1911 was dit artikel bij uitstek de verbalisering van het hypocriete confessionele (= kerkelijke) denken in de Nederlandse politiek: homofielen waren verderfelijk en brachten door verleiding de onschuld van de jeugd in gevaar (…) De Surinaamse homo-organisaties strijden voor emancipatie, een beter leefklimaat en ontplooiingskansen van homofiele mannen en vrouwen.’

Het verzoekschrift werd aangeboden in de week waarin ook de Stonewall-rellen werden herdacht. SUHO:

Sinds 1969 wordt internationaal herdacht dat homo’s zich tegen het geweld keerden (…) In veel landen met een actieve homobeweging wordt er op de een of andere manier actie gevoerd uit solidariteit en ter versterking van het gevoel van eigenwaarde bij homo’s (…) De Surinaamse homobeweging meende met haar actie op een eigen Surinaamse wijze een bijdrage te leveren aan deze internationale homo-bevrijdingsdag.’

SUHO-vrouwen

Een jaar na de oprichting van SUHO werd SUHO-vrouwen in 1981 in het leven geroepen om zich niet alleen te richten op homofobie en racisme binnen de witte dominante en Surinaamse cultuur, maar ook op seksisme. Tieneke Sumter en Maureen Tardjopawiro schreven in de SUHO-krant:

‘Wij (dat zijn Tieneke en Maureen) zouden graag zien dat binnen de SUHO de vrouwen ook actiever worden. Zoals de zaken nu staan, wordt de SUHO bijna geheel gerund door mannen. Daar, vinden wij, moet verandering in komen.’

Daarna werden er speciale thema- en discussieavonden georganiseerd, vrouwenbijeenkomsten en feesten. Enkele jaren later werd Sumter de voorzitter van SUHO.

Tijdens de hiv- en aids-crisis in 1985 hield SUHO op te bestaan.

Fotocredits
Getoonde materialen komen uit het IHLIA-archief, tenzij anders vermeld. Van links naar rechts, boven naar beneden:

Cover van Suho Krant februari, nummer 3 (1982)

Cover van Suho Krant april, nummer 4 (1982)

Cover van Suho Krant augustus, nummer 5 en 6 (1982)

Button met in zwarte gefragmenteerde letters de tekst: 'suho'. Daaronder een afbeelding van een gefragmenteerde roze driehoek (1981-1985)

Foto van leden van SuHo, Surinaamse homogroep, op 11 oktober 1980. Tweede van links Max Lievendag en rechts Lionel Jokhoe. Gemaakt door: Bernard de Wolff (1980)

Cover van Infokrant SuHo oktober, nummer 2 (1981)

Foto Humphrey Goes, Adjiedj Bakas, Max Lievendag e.a. van SuHo verlaten de Surinaamse Ambassade te Den Haag op 24 juni 1983. Gemaakt door: Bernard de Wolff (1983)

Cover van Introkrant SuHo juni, nummer 1 (1981)

Literatuur en bronnen

Lionel Jokhoe. Homofielen uit Suriname: een vergeten groep in de Nederlandse Samenleving? Eindexamenwerkstuk in het kader van de opleiding maatschappelijke gezondheidszorg van de Sociale Akademie 'De Aemstelhoorn' te Amsterdam. 1980.

SUHO-Krant. Werkgroep-SUHO (Surinaamse Homo's).  Nummer 1:1 (1981).

SUHO-Krant. Werkgroep-SUHO (Surinaamse Homo's).  Nummer 1:2 (1981).

SUHO-Krant. Werkgroep-SUHO (Surinaamse Homo’s). Nummer 2:2 (1983).

Filter