Veel Nederlanders schrokken nadat zij de beelden zagen van de Roze Zaterdag van 1982 in Amersfoort. De politieke demonstratiemarsen, naar Amerikaans voorbeeld, werden al enkele jaren georganiseerd in Nederland. Die waren tot dan toe vrijwel vreedzaam verlopen, maar toen lhbti+’e rs door een volkswijk van Amersfoort liepen ging het mis. Er ontstonden opstootjes en enkele mannen werden aangevallen en belandden in het ziekenhuis.
In Amsterdam begon diezelfde zomer een groep na te denken over manieren om op te staan tegen dit geweld. Ze zetten zelfverdedigingstrainingen op in een zaaltje aan de Keizersgracht. Het zaaltje heette KARAC, wat stond voor ‘karate COC’, en werd verhuurd door de gemeente. Gidon Slager, René Mootz en Marcel Bullinga waren belangrijke leden van de groep aan initiatiefnemers.
Jeroen van Ammers was deel van dit groepje initiatiefnemers. Hij besloot met enkele van zijn vrienden in 1984 dat de cursussen een serieuzer karakter moesten krijgen. Dit deden zij niet enkel omdat de cursussen populair waren, maar ook omdat zij subsidies wilden lostrekken bij de gemeente. Die eiste dat zij hun initiatief formeel zouden vastleggen in de vorm van een stichting. Het was de periode dat er zowel op lokale als nationale schaal stevig gelobbyd werd voor een sterker lhbti+-emancipatiebeleid, en de overheden er steeds ontvankelijker voor werden. Bovendien was er duidelijk urgentie: het jaar ervoor was er nog een homo om zijn seksuele oriëntatie vermoord.
De stichting kwam er, de subsidie ook, en zo werd Tijgertje officieel de eerste lhbti+-sportvereniging van Nederland. De naam is pas bedacht in 1984, en schijnt afkomstig te zijn geweest van een buurjongen die altijd ‘hey tijger’ riep naar hem bekende leden van de cursussen. Het bestuur besloot dit over te nemen, ook in de wetenschap dat een van de partners van Gerard Reve de bijnaam ‘Teigetje’ had gekregen.
Op de website van Vereniging Tijgertje (tijgertje.nl) staat over de associaties bij de naam vermeldt dat het klinkt als ‘een lief beestje, maar als je hem te na komt hij wel klauwen heeft’. Een perfecte metafoor voor de ideale cursist van Tijgertje die door de trainingen meer zelfvertrouwen krijgt, maar desondanks zichzelf kan blijven. De vereniging werd op den duur steeds duidelijker geassocieerd met mannelijke gays, ondanks dat de trainingen voor iedereen open stonden. Veel vrouwen werden lid van de gelijkgestemde vereniging Kenau, die zich explicieter op vrouwen richtte.
Het sociale aspect werd ook duidelijk gezien als een belangrijk onderdeel van de trainingen. Een ontmoetingsplek. Jeroen van Ammers zei hierover: ‘Mensen vinden het gewoon heel belangrijk om met een groep homo’s om te gaan. Het [contact tijdens de trainingen] is ook niet zo dwingend.’ Op den duur werden leden van Tijgertje ook gevraagd om ordediensten te draaien tijdens de jaarlijkse Roze Zaterdagen.
Met de structurele subsidie die naar de club stroomde zagen de bestuursleden in de loop van de jaren tachtig mogelijkheden om uit te breiden. Eerst werd er een conditietraining op touw gezet voor lhbti+’ers die niet per se iets voelden voor het vechtsportelement. Later werden er ook karatecursussen aan toegevoegd voor de wat serieuzere en fanatieke leerlingen die behoefte hadden aan wat meer. Vanaf 1991 werden er binnen deze afdeling van de vereniging ook wedstrijden georganiseerd tegen andere karatescholen, waardoor er ook een competitief element toegevoegd werd.
Tijdens de jaren negentig groeide het sportaanbod nog verder en werden er ook trainingsgroepen opgezet voor onder andere basketbal, volleybal en aerobics. Al vanaf 1995 kon Tijgertje bovendien adverteren met de vijfde editie van de Gay Games, die in 1998 in Amsterdam zouden plaatsvinden. Hiervoor was de lhbti+-sportclub uiteraard de plek bij uitstek om je te kunnen voorbereiden.
Tegenwoordig staat Tijgertje bekend onder de naam Vereniging Tijgertje en is er een zelfverdedigingstak onder de naam LHBTI Krav Maga - Empowerment & Weerbaarheidstrainingen. Naast programma’s als conditietraining, worstelen, basketbal, zwemmen en yoga, blijft Krav Maga een centraal element bij de vereniging, om zelfverdedingstrainingen te kunnen blijven organiseren. Krav Maga is oorspronkelijk een Israëlische zelfverdedigingsmethodiek die met name gestoeld is op de natuurlijke reflexen die mensen uit overlevingsdrang tonen in gevaarlijke situaties. De techniek redeneert vanuit (gevaarlijke) scenario’s waarin mensen terecht kunnen komen en waarin de vaardigheden toegepast kunnen worden.
Sinds 2017 is Tijgertje Krav Maga ook officieel aangesloten bij de International Krav Maga Federation (IKMF) en heeft trainer Stephan Wattimena een uitgebreid programma opgezet. De lessen worden gegeven in een nieuwe sportzaal aan de Antonio Vivaldistraat. Met nog altijd aanhoudend lhbti+-geweld lijkt een effectieve beheersing van Krav Maga geen overbodige luxe en staat Tijgertje dan ook nog altijd voor een relevant maatschappelijk doel, namelijk het beter kunnen beheersen van anti-lhbti+-geweld. Ook door slachtoffers zelf. Het sociale aspect van de vereniging speelt hier ook een belangrijke rol bij, niet alleen in het Krav Maga-team. Met een veilige plek om te sporten en daarna na te praten over wat er speelt binnen de gemeenschap, biedt Tijgertje een brede en inclusieve sportclub met leden van diverse achtergronden, nationaliteiten, seksuele voorkeuren en leeftijden.
Tekst van de Riek Stienstralezing 2018, uitgesproken door Agnes Elling, waarin ze spreekt over de Nederlandse stand van zaken wat betreft lhbti+-emancipatie in de sportwereld.
De pagina van Tijgertje op Overaljezelf, een platform dat zich inzet voor het vergroten van sociale veiligheid van minderheden in gemeentes en in de publieke ruimte.
Het YouTube-kanaal van Tijgertje met twee video’s van interviews bij Radio 1 en Editie NL:
Affiche Op 'n dag besluit je terug te vechten van Tijgertje (1988)
Grijs T-shirt met afbeelding van een tijgertje en daaronder de tekst: amsterdam Tijgertje. Vervaardigd door: Nico Schluter [Non Stop Graphic Design] (1997)
Flyer van het Amsterdams Tigers Tournament 2019, een internationaal toernooi georganiseerd door de basketballers van Tijgertje (2019)
Foto van de boot van homosportclub Tijgertje tijdens de Gay Pride Canal Parade 1996 in Amsterdam. De in zwembroek geklede mannen zwaaien met de vlag met het Tijgertje-logo. Gemaakt door: Marian Bakker (1996)
De Janet sprak met Tijgertje. In Janet, 28 maart 1990, 10-11.
D. Edward, Tijgertje in heteroland: interview met leraar Edward. In Scheluw (september 1991) 21-26.
Wil Groot Pride and Sports: ik ben Jan Pieter de Lugt, LHBTI Sport: #IAMPROUD. In Gaynews, 20 augustus 2020).
Tijgertje, nieuw seizoen staat voor de deur. In Gaynews, 9 oktober 2008.
